Caleiado
Hyoscyamus albus
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-blanc, Erbo-dóu-mau-de-dènt, Erbo-de-dènt, Faio.
Nom en français : Jusquiame blanche.
Descripcioun :La caleiado es uno planto pulèu forto, pelouso, que trachis dins lis escoumbre e i pèd di baus. Se recounèis eisa quand flouris à si bèlli flour jauno emé souvènt (mai pas toujours) lou centre vióulet à negre.
Usanço :Ei couneigudo, coume l'erbo-dóu-mau-de-dènt, pèr leva lou mau i dènt. S'acampavo li grano, pièi èron jitado emé de braso, e emé uno bolo èro acampa lou fum, pièi enca se metié d'aigo boulènto dedins pèr èstre alena emé un torco-man (P. Lieutaghi, op.cit. p. 287). Fau saupre qu'es uno planto proun empouisounanto que caup d'alcalouïde dangeirous.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Paret
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus albus L., 1753
Triangle(-manjadis)
Cyperus esculentus
Cyperaceae
Nom en français : Souchet comestible.
Descripcioun :Lou triangle-manjadis trachis dins li limas de ribiero o li culturo. Pèr l'ouro n'i'a pas gaire au nostre, soulamen un pau au couchant. Se recounèis à sis enflourejado jauno daurado e subretout à si cabosso o tubercule. Douno un pau d'èr à Cyperus rotundus que fai de cabosso negro. La varieta presentado eici, Leptostachyus, èi naturalisado (óurigino Americo de l'uba).
Usanço :Coume lou dis soun noum es uno planto manjadisso. En Espagno s'adoubo emé lou tubercule l'horchata de chufa, valènt-à-dire l'ourjado de triangle. Se fai tambèn un òli de qualita, richo en vitamino E e bon pèr la pèu.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cyperus
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Avoust à desèmbre
Liò : Limas
- Culturo
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Pansubretroupicalo
Ref. sc. : Cyperus esculentus L., 1753